Folklore là gì

Folklore - một nghành khoa học vốn được xem là nghiên cứu vãn về truyền thống- lập tức sẽ gợi lên trong tâm trí bạn nghe phần nhiều hình hình ảnh gắn chặt với các nghệ dân chúng gian, với truyền thống cuội nguồn truyện nói được truyền thừa bởi những người mù chữ cùng thất học, cùng với những liên hoan tiệc tùng mùa nơi che dấu đa số nghi lễ tôn giáo thì thầm kín. Phần nhiều hình hình ảnh liên tưởng này thường gợi ý về các hình thái buôn bản hội hình như xa xôi với cuộc sống đương đại. Mặc dù nhiên, bên trên thực tế, quá qua định kiến cho rằng folklore là rất nhiều di chỉ đã hóa thạch theo thời gian, trong bối cảnh đương đại, các thành tố của folklore giới hạn max trong những tài liệu cổ xưa, trong cuộc sống thôn quê xuất xắc trên cửa miệng của bạn già hoài cổ nhưng mà xâm lăng thế giới báo chí, media và internet. Folklore tràn trề khắp đời sống trong số những câu chuyện thù tạc bên trên vỉa hè, vào ngõ bé dại hay ngơi nghỉ lời bông đùa của những công nhân rã ca chiều tối muộn... Đó đó là một giữa những phương cách hữu hiện để tín đồ dân khắp dòng giai tầng thôn hội biểu lộ các quan điểm khác nhau của chính mình về đời sống. Hơn hết, folklore sẽ khuấy hòn đảo phạm vi hoạt động của mình trên không khí ảo (cyberspace) của thời đại kỹ thuật số (digital age) đương đại theo khá nhiều phương giải pháp đáng ghê ngạc. Thuộc với câu hỏi số hóa một trọng lượng lớn các di sản của nền văn hóa dân gian truyền thống lâu đời nhờ sự cách tân và phát triển của kỹ thuật dữ liệu, nhiều thể loại của folklore được tái tạo tiếp tục trong không gian ảo và khiến cho các vươn lên là thể khác nhau, phản nghịch ánh sệt tính văn hóa truyền thống và thôn hội đương đại. Những nhà khoa học nghiên cứu và phân tích văn hóa dân gian gọi đấy là thời đại của Digital Folklore.

Bạn đang xem: Folklore là gì

1. Quan niệm Folklore truyền thống

Folklore, cho tới ngày ni vẫn chưa khi nào mất đi sức sống mãnh liệt với vai trò độc đáo của chính mình đối với cộng đồng. Trong rộng một nắm kỷ vừa qua, bọn họ chứng loài kiến sự quan tâm ngày càng tăng của các nhà khoa học so với khu vực văn hóa truyền thống dân gian. Từ toàn bộ những chuyển động khoa học tận tâm ấy, tương đối nhiều công trình nghiên cứu và phân tích công phu và thâm thúy về truyền thống của dân chúng đã được chào làng rộng rãi trên toàn cầm giới. Nhiều kim chỉ nan của thời kỳ đầu đã được thiết kế sáng tỏ hơn với những sự việc còn vướng mắc đã có lí giải. Sát bên đó, sau khi phân tích một phương pháp sâu rộng về văn hóa dân gian truyền thống, khoa học phân tích folklore khi nào cũng đưa mối quan tiền tâm từ 1 xã hội trong quá khứ sang 1 mối liên hệ với quá khứ gần, với hiện tại và tương lai. Vị xét mang lại cùng, các sáng tác ngữ điệu dân gian là một trong những trung gian để tìm tới quá khứ. Những đặc điểm của nó đã miêu tả trong thời kỳ trung đại với vẫn vẫn hiển hiện tại trong cuộc sống đương đại với các thể các loại và thay đổi thể new vẫn bội phản ánh những chủ đề và mối ân cần có trường đoản cú thời nguyên thủy.

Được đề ra bởi Briton William John Thoms vào năm 1846, thuật ngữ folklore được tác giả định tức thị “cách ứng xử, phong tục, quan liêu sát, mê tín dị đoan, bạn dạng ballad, phương ngôn "và những tài liệu khác" của thời xa xưa"1. Thuật ngữ này hình như khá mới mẻ lúc mở ra song sự xem xét văn hóa dân gian đã gồm một phả hệ cực kỳ lâu đời. Những người cai trị, nhà gắng quyền ở những nơi trên quả đât trong thời kỳ cổ/trung đại đã ra lệnh thu thập các bài hát, câu chuyện hero và các truyền thống cuội nguồn dân gian mà thông qua đó họ rất có thể tự vinh danh chính mình. Nhà thời thánh thiên chúa giáo và các linh mục sẽ định kỳ tích lũy những truyền thống lịch sử của dân chúng mà người ta cho là mê tín dị đoan dị đoan với mục đích trình diện và đào thải chúng thoát ra khỏi đời sống. Ở Phương Đông, các triều đình phong con kiến ở trung quốc và nước ta trong các thập kỷ đã đặt ra những chức quan nhỏ để thu thập các mẩu truyện được truyền vượt sâu rộng lớn trong dân chúng với tương đối nhiều mục đích không giống nhau. Mặc sự phản nghịch đối của nhà thờ sinh sống Châu Âu, hay sự “kì thị” của Khổng Tử cùng với nhiều truyền thống lịch sử dân gian vào Nho giáo sinh hoạt Phương Đông, vào cuối thế kỷ 18 và vào đầu thế kỷ 19, các học giả nhấn mạnh vấn đề rằng truyền thống cuội nguồn của dân cày là tàn dư quá khứ có mức giá trị và đề xuất được tích lũy trước lúc chúng phát triển thành mất. Cùng với quan điểm khác biệt mạnh rằng nghệ thuật của những người thông thường phản ánh lòng tin thực sự của một quốc gia. Các nhà phân tích theo chủ nghĩa dân tộc bản địa lãng mạn thời kỳ đầu, những người dân khuyến khích sự trỗi dậy của niềm trường đoản cú hào giang sơn thông qua việc củng cố phiên bản sắc dân tộc bản địa và sự tồn những giá trị văn hóa truyền thống dân gian như Johann Gottfried von Herder (1744-1803), anh em Jacob Ludwig Karl Grimm (1785-1863) - Wilhelm Karl Grimm (1786-1859) cho rằng sự đơn giản của văn hóa dân gian thể hiện ưu rứa của nó với văn học viết. đều học đưa này tin rằng nền sang trọng đã làm cho lu mờ cùng vẩn đục những giá trị cơ bản của con người, đồng thời bắt gặp trong nghệ thuật dân gian những di chỉ của không ít thời đại, bối cảnh đã qua giỏi hơn, nơi mà fan ta tạo nên một nhân loại nghệ thuật tập trung kiên trì vào các yếu tố thiết yếu, căn bản nhất của đời sống. Theo họ, cần bảo đảm nghệ thuật dân gian trước lúc chúng bị phá hỏng bởi dịch chuyển xã hội, chủ yếu trị, văn hóa truyền thống của thời đại công nghiệp nơi các thứ càng ngày trở nên phức tạp và thẩm mỹ trở bắt buộc suy đồi. Folklore, cùng với họ, là một môi trường xung quanh thuần nhất, ít lai tạp3.

Hơn nhị trăm năm đang trôi qua kể từ lúc khoa học tập folklore và những vấn đề cốt tủy của nó được đưa ra để giải quyết. Sự tôn vinh các giá trị vĩnh hằng của folklore cũng giống như xem nghệ thuật và thẩm mỹ của giới dân gian phản ánh tinh thần thực sự của tổ quốc và dân tộc bản địa như cửa hàng chúng tôi vừa nhắc là điều không hề gây tranh cãi. Song, cùng với việc bùng nổ của technology thông tin và sự vạc triển lên đến mức đỉnh cao của thời đại chuyên môn số, nhiều vấn đề của folklore vẫn và đang rất được giới nghiên cứu và phân tích nhận chân và định nghĩa lại.

2. Những đổi khác của folklore đương đại và sự mở ra của Digital folklore

Quá trình chuyển đổi của folklore từ vẻ ngoài truyền miệng, văn phiên bản cho đến bề ngoài sáng tạo, lưu truyền và thay đổi trên gốc rễ kỹ thuật số và không khí ảo vẫn chạm đến các vấn đề tất cả tính chất kinh khủng của folklore học. Mấu chốt của các vấn đề: sự liên can giữa truyền thống cuội nguồn và thay đổi mới, bản chất của thể một số loại và những biến thể, vai trò, địa chỉ của nghệ nhân dân gian, cũng tương tự sự biến đổi của bề ngoài diễn xướng... Toàn bộ những văn bản tranh luận đặc biệt này trong veo hơn nhì trăm năm qua số đông được tra cứu thấy vào việc tìm hiểu phương thức cùng cơ chế quản lý và vận hành của folklore vào thời đại chuyên môn số.

Ngược nguồn kế hoạch sử, hoàn toàn có thể thấy phương cách giao tiếp đã tồn tại bên dưới nhiều vẻ ngoài khác nhau kể từ thời điểm con người xuất hiện trên trái đất. Những hiệu quả nghiên cứu vớt về lịch sử tiếp xúc của loài fan đã cho thấy bắt đầu của tiếp xúc giữa các cá nhân có thể được truy tra cứu lại nhiều hơn nữa 35.000 năm trường đoản cú thời đại đồ đá cũ. Tự khoảng thời hạn đó, các vẻ ngoài giao tiếp bởi truyền miệng hoặc bởi hình ảnh đã cải cách và phát triển theo nhiều cách không giống nhau (như kể chuyện truyền miệng (5-7 triệu năm TCN), hình tương khắc trên hang hễ (33.000 năm TCN), tín hiệu bởi khói (150 năm TCN), người yêu câu chuyển thư (1150), in ấn bởi máy, cờ biểu hiện (1684), điện thoại cảm ứng (1854))...

Cố nhiên, cho đến giữa nỗ lực kỷ 19 thông tin liên lạc thân các cá nhân nói chung chủ yếu vẫn dựa vào việc đàm phán trực tiếp hoặc thông qua văn phiên bản in ấn. Thế nhưng đến gắng kỷ 20, sự mở ra của những phương tiện truyền thông và truyền hình, thiết bị năng lượng điện tử, công nghệ vệ tinh, máy di động, phát minh máy tính... đã tạo nên sự nở rộ của một thôn hội thông tin toàn cầu. Cuộc phương pháp mạng đạt này đạt đến bước nhảy vọt một trong những năm 1990 cùng với sự xuất hiện thêm của Internet và World Wide web (www). Những thay đổi công nghệ mang ý nghĩa cách mạng trong thế giới hậu văn minh đã lộ diện một nền văn minh new mà nền tảng quản lý và vận hành dựa trên trao đổi tin tức ở lever toàn cầu, trong một không khí mạng gần như là vô hạn của thực tế ảo cùng những ứng dụng điện toán đám mây. Thời đại kỹ thuật số này đang dẫn cho phong cách tiếp xúc mới giữa con bạn với nhỏ người, giữa các tổ chức, cơ quan, thiết yếu phủ, các tổ chức yêu thương mại. Nó cung cấp khả năng thông tin liên lạc một bí quyết ngay nhanh chóng và khiến cho những bội nghịch ứng thoáng rộng với thông tin và thông tin mới xuất hiện. Quả đât trở cần “phẳng” hơn, sự giao tiếp của con bạn gần như không tồn tại biên giới.

Ngày nay, một mê cung khổng lồ của những con mặt đường điện tử được điện thoại tư vấn là "Mạng" links những người dùng máy tính xách tay xung quanh nhân loại thông qua cáp quang, làm cho nó hoàn toàn có thể gửi ngay gần như những tin nhắn tức khắc (thư điện tử, fax hoặc e-mail) cho những người dùng không giống trên toàn nỗ lực giới. Sự phân phát triển lập cập của các mạng này quan trọng vào trong thời hạn 1990 vẫn làm tăng thêm các diễn bầy chia sẻ thông tin theo chủ đề với sự tham gia của người dùng cá nhân. Trường đoản cú đây, internet được xem như một bách khoa toàn thư của dân gian mọi toàn cầu.

Bản chất của Internet là 1 trong những loại siêu văn bạn dạng dựa trên World Wide web (www). Nó được người tiêu dùng tạo ra một văn bạn dạng đầy đủ thông qua vận động trực con đường của riêng biệt mình. Người đọc (giống như truyền thống văn hóa dân gian) hoàn toàn có thể chỉnh sửa, tái diễn giải với sửa thay đổi trực tuyến. Những chuyển động trộn lẫn, pha tạp này không khi nào kết thúc để làm cho một thứ rất văn bản khổng lồ như văn bản văn hóa dân gian. Chẳng hạn người dùng hoàn toàn có thể chỉnh sửa Wikipedia, có tác dụng lại các đoạn clip trên Youtube, hòa phối lại các phiên bản nhạc tất cả sẵn, nhại lại những giai điệu/ca khúc thời thượng, chỉnh sửa những câu chuyện cười cùng thành ngữ/tục ngữ cũ theo niềm tin hiện đại... Theo nhà nghiên cứu T. Blank “có sự hiện diện có tính bẩm sinh khi sinh ra của nhân tố “dân gian” trong không khí mạng phụ thuộc thực tế rằng con fan đứng sau mọi liên can tượng trưng diễn ra trực tuyến và thông qua technology truyền thông mới”4. Điều này dẫn đến sự việc cần để mắt tới lại các khái niệm chủ chốt như Folk (dân gian/dân chúng), Folk Group (nhóm người dân gian).

Nếu theo cách quan niệm truyền thống, nghành nghiên cứu giúp folklore bao hàm hai giới hạn: “một giới hạn có tính chất văn hóa học: Folklore ko nghiên cứu cục bộ nền văn hóa dân tộc mà lại chỉ nghiên cứu những truyền thống văn hóa cổ xưa, truyền miệng... Một số lượng giới hạn có tính chất xã hội học: Folklore không nghiên cứu và phân tích phạm vi văn hóa ấy trong phạm vi toàn thôn hội cơ mà chỉ vào phạm vi một số phạm trù thôn hội, nói chung có thể gọi phạm trù ấy là “dân chúng”, là “các thế hệ bình dân”. Song, quan niệm về “dân chúng” vào thời đại folklore là một trong những phần tất yếu hèn của trái đất ảo ở cung cấp độ toàn cầu đã thay đổi một bí quyết nhanh chóng. Khoa nghiên cứu folklore đã cải tiến và phát triển theo các khuynh hướng khác biệt trong đó có câu hỏi mở rộng liên tục các khái niệm về “dân chúng”. Đi đầu trong ý kiến này, Dundes trong nội dung bài viết “Who are the folk?”5 (Dân bọn chúng là ai) nhấn mạnh vấn đề rằng nếu các nhà khoa học gật đầu cách diễn giải thông thường về “dân chúng” theo khoa học truyền thống lịch sử thì folklore vẫn tự giới hạn quá trình của mình trong sự bảo tồn: “Dân chúng là 1 trong khái niệm hoàn toàn có thể áp dụng cho bất cứ một nhóm người nào tất cả chung với nhau tối thiểu một yếu tố liên kết cùng đồng. Theo ông, điều quan trọng không phải ở chỗ cái yếu tố liên kết ấy là nhân tố gì... Điều quan trọng là tại phần một team người, một xã hội người hình thành ra làm sao đó tất cả một truyền thống lâu đời chung được họ xem là truyền thống của riêng nhóm hoặc xã hội của họ. 1 thành viên của cộng đồng có thể không quen thuộc biết tất cả những member khác, mà lại anh ta có thể nắm được những truyền thống cuội nguồn của cộng đồng, những truyền thống cuội nguồn này hỗ trợ cho những thành viên cộng đồng có được sự thừa nhận thức về phiên bản sắc riêng của xã hội mình”6. Vày đó, tuy vậy văn hóa dân gian thường xuyên được nghiên cứu như là truyền thống lịch sử truyền miệng, Dundes lập luận rằng mối quan hệ giữa folklore và technology cuối cùng sẽ thay đổi vấn đề trung tâm trong nghiên cứu và phân tích về văn hóa dân gian và tạo thành nhiều tiêu chí review mới trong nghiên cứu. Sự biến đổi và không ngừng mở rộng quan niệm về “dân chúng” của Dundes từ năm 1977 có đặc điểm dự báo cho 1 cuộc biến đổi mạnh những quan niệm về cách làm sáng tạo, lưu lại truyền và biến đổi của các thể nhiều loại folklore truyền thống cuội nguồn trên nền tảng gốc rễ kỹ thuật số.

Giống như nhiều hiện tượng kỳ lạ mới mở ra thường khiến nghi ngờ, nhiều học đưa văn học tập dân gian đã không tin tưởng về giá trị của văn hóa dân gian được tích lũy hoặc sáng chế từ các tùy chỉnh thiết lập trực đường và kỹ thuật số. Các chuyên gia từ bây giờ chưa thể hình dung hết những biến hóa chóng phương diện của công nghệ đã tác động thế nào đến sự biến đổi của folklore. Tuy nhiên, trong cơn lốc của sự vạc triển technology được điện thoại tư vấn tên là cách mạng 4.0, các chuyên gia nghiên cứu văn hóa dân gian tiện nghi như Olia Lialina với Dragan Espenschied đã quan niệm một cách ví dụ rằng “văn hóa dân gian tiên tiến nhất là mọi phong tục, truyền thống cuội nguồn và các yếu tố văn hóa truyền thống của không gian ảo, văn bản và phương tiện đi lại âm thanh bắt đầu được tạo ra từ sự can hệ của người dùng với những ứng dụng laptop cá nhân”7. Văn hóa dân gian đương đại thuộc với các thể loại của nó rất có thể được tìm thấy trong các khu vực đô thị trung tâm, chẳng hạn như huyền thoại trong trò nghịch điện tử, thần thoại cổ xưa đô thị được tạo nên bởi các cuộc thi trên internet, những câu chuyện cười tiến bộ trong mọi nghành nghề và ngành nghề của thôn hội cùng nghiệp được liên tiếp truyền đi trong quả đât của Facebook, Youtube, Twitter, Reddit... Bằng cách vẽ lại các truyền thống dân gian từ khắp khu vực trên ráng giới, và tạo thành một dải ngân hà dân gian đẳng cấp mới, những thể một số loại folklore đã liên tiếp được tái tạo ý nghĩa sâu sắc của vào trí tưởng tượng của con bạn thời hiện tại đại. Hàng vạn các chủ đề khác biệt được share bởi phần lớn nhóm bạn cùng chung những sở thích, từ bỏ đó hệ thống các diễn bọn dần dần được hình thành. Cũng tự đó, những thể loại không còn xa lạ như truyền thuyết, truyện cười, thành ngữ, phương ngôn đương đại liên tục được lan truyền. Kèm theo các câu chuyện này là hầu hết lời phản hồi của người theo dõi (comment), những biến thể bổ sung và phân tích. Tất cả những thay đổi do tầm ảnh hưởng của technology số mang lại nội dung, vẻ ngoài diễn xướng, và hiệu năng của văn hóa dân gian được kể ở bên trên vẫn là những chủ đề thời sự được các nhà folklore đon đả tìm hiểu.

3. Thể loại điển hình trong trái đất của Digital Folklore: Đánh giá chỉ trường hợp của Huyền thoại vào Video Game cùng Truyền thuyết đương đại bên trên Internet

Truyền thuyết tiên tiến

Một trong số những biến thể độc đáo nhất được tạo ra trong thời đại digital folklore chính là contemporary legend (truyền thuyết đương đại). Theo những nhà phân tích DiFonzo và Bordia, thần thoại cổ xưa đương đại là “những mẩu truyện về phần đông sự kiện bất thường, vui nhộn hoặc khủng khiếp có chứa đựng các chủ đề tương quan đến trái đất hiện đại, được nói như một điều nào đó đã xảy ra hoặc có thể xảy ra, những biến thể của chính nó được tìm thấy sống nhiều vị trí và thời gian không giống nhau và hàm chứa các ý nghĩa sâu sắc đạo đức”8. đa phần các phiên bản của thần thoại cổ xưa đương đại đa phần là những mẩu truyện vô nghĩa, bí ẩn được để trong nhân loại thực. Chuyện được nói như thể bọn chúng vừa xảy ra vừa mới đây với những sự kiện tập trung vào các người thông thường ở hầu như nơi quen thuộc thuộc. Thông thường, truyện thể hiện những tình huống được xem là có tác động đặc biệt vào sự nhận thức của rất nhiều người nói chuyện và người nghe - những tình huống mà bạn dạng thân bạn kể và khán thính đưa của họ hoàn toàn có thể đã trải nghiệm, hiện nay đang trải nghiệm, hoặc có khả năng trải nghiệm. Các nhà nghiên cứu truyền thuyết đương đại cũng nhấn mạnh rằng, tuy vậy truyện thường mô tả các bối cảnh rất gần gũi kèm theo các tình tiết biến hóa bất thường trong một bề ngoài truyện khá khiêm tốn, tuy nhiên sự hòa hợp thành một số trong những lượng lớn những biến thể này của truyền thuyết thần thoại lại biểu thị những vấn đề độc đáo của tâm lý con bạn trong cuộc sống đương đại, và bởi vậy, tiểu nhiều loại này có cơ hội để cách tân và phát triển một bí quyết bùng nổ trên Internet. Quan liêu sát cách tiến hành sáng tạo, hoạt động và lưu giữ truyền của thần thoại cổ xưa đương đại trong quả đât internet sinh hoạt Việt Nam, rất có thể nhận thấy truyện thường tập trung vào các chủ đề về: Hồn ma, những tòa nhà ma ám (điển dường như các mẩu truyện về biệt thư ma nghỉ ngơi Đà Lạt, câu chuyện về nơi ở ma ám ở thái bình được đăng tải các kỳ bên trên internet, cuối câu chuyện là số đông lời comment của các cư dân mạng xung xung quanh việc gia đình người chết phá quăng quật ngôi miếu bái rắn thiêng với cây hương thơm thiêng trong phần đất của gia đình...). Những mẩu truyện về bé người có tác dụng siêu nhiên: câu chuyện về người bầy ông sau một trận sốt bỗng nhiên nhiên cơ thể hóa thành nam châm hút từ và hút chặt những đồ vật9, Câu chuyện về một người bầy ông khác có tác dụng hô mưa call gió và năng lực siêu nhiên này cũng mang lại sau một trận ốm10... Rất nhiều hiện tượng thiên nhiên kỳ bí: Mặt trời đôi lộ diện vào đúng dịp Đại lễ Phật Đản nghỉ ngơi Thừa Thiên Huế11. Về những cái chết tạm thời: fan chết sống nhắc chuyện lúc hồn sẽ lìa ngoài xác và diễn tả những kinh nghiệm tay nghề cận tử của mình12.

Văn hóa dân gian và thần thoại cổ xưa đương đại thường có một giọng điệu cực kỳ nghiêm trọng và đụng vào một số nỗi thấp thỏm mơ hồ nước nhưng thâm thúy của con fan về quả đât và tương truyền thông điệp về số đông nỗi lo sợ và nguy khốn có tính vô cùng hình. Ví dụ điển hình xung quanh câu chuyện về ngôi nhà ma ám sinh sống Thái Bình: “Cái chết to khiếp ra mắt liên tục và bí ẩn với đại mái ấm gia đình ông nai lưng Văn Rạng, nghỉ ngơi xóm 9, xóm Vũ Tây, kiến Xương, Thái Bình. Đầu tiên là chết choc của anh è cổ Văn Viết (con trai ông Rạng). Tiếp theo sau là cái chết của ông trần Văn Rạng, rồi bà Nguyễn Thị Đào (vợ ông Rạng), anh è Văn Út (con trai ông Rạng), con cháu Trần Quốc Khánh (cháu nội ông Rạng, bé anh Út), bà Phạm Thị vai trung phong (mẹ ông Rạng). Toàn bộ những tử vong này đều túng thiếu ẩn, không tìm ra nguyên nhân, khiến cho bức màn chổ chính giữa linh vẫn bao che xóm nhỏ dại và con cháu ông Rạng, cũng như dòng họ nai lưng suốt bao năm qua”13. Cái kết lửng của truyền thuyết thần thoại đương đại này gieo vào bạn nghe số đông nỗi lo âu mơ hồ hoặc rùng rợn về phần đông sự kiện không bình thường trong đời sống.

Động lực ảnh hưởng sự sản sinh và lưu truyền một cách nhanh lẹ của những chủ đề về ngôi nhà ma ám, sức mạnh siêu nhiên của một con bạn kỳ lạ, kinh nghiệm tay nghề cận tử và gìn giữ trong trái đất cái bị tiêu diệt trong một khoảng thời gian nhất định, điềm triệu kỳ cục của thiên nhiên... Trong truyền thuyết đương đại liên tiếp được lưu truyền trên quả đât internet đều nhằm mục đích mục đích triển khai một nhu cầu căn phiên bản đó là mọi fan phải kể lẫn nhau nghe đông đảo câu chuyện kì cục nhằm tri dìm điều gì đã thực sự diễn ra trong quả đât này. Trong vô số nhiều trường hợp, truyền thuyết thần thoại trên internet không tuyệt nhất thiết bắt buộc đúng với thực tiễn nhưng là mẩu chuyện được bè cánh tiếp nhận, cảm xúc nó chính xác và đích thực đã ra mắt theo rất nhiều cách khác nhau. Điều đó cho thấy rằng, lịch sử vẻ vang nhận thức của quả đât từ cổ sơ cho tới hậu văn minh đã ghi nhấn con tín đồ dù lâu dài trong ngẫu nhiên không gian và thời gian nào đều share những hằng số tâm lý chung, trong các số ấy có tử vong và đông đảo nỗi run sợ siêu hình.

Đồng thời, sự chia sẻ rộng rãi đều câu chuyện truyền thuyết như vậy cũng bắt mối cung cấp từ không hề ít tình huống chổ chính giữa lý phức tạp khác nhau: sự buồn rầu về cuộc sống không bỗng nhiên biến, sự âu lo cá nhân, mục tiêu thu hút sự chăm chú của bè đảng hoặc đơn giản chỉ là tạo thành một trò nghịch trên diện rộng. Như thế, khởi đầu từ những tin đồn, folklore trong quả đât internet biến hóa một loại chất liệu văn hóa thịnh hành mà gần như người có thể sử dụng nhằm từ đó làm cho những lời giải thích chung đến các trường hợp kích rượu cồn hoặc lo lắng về gần như sự kiện không bình thường trong trái đất đương đại. Những câu chuyện như vậy được cách tân và phát triển và lan truyền bởi dân mạng nhiều đến hơn cả từ kia vô số các biến thể không giống của mẩu truyện được tạo ra ra.

Mặc dù một số nhà dân gian đang lập luận rằng sự cải cách và phát triển của khoa học tân tiến và nền công nghiệp tiên tiến và phát triển đã phá hủy văn học dân gian, phá lỗi tính thuần độc nhất vô nhị và trong sạch của truyện kể và công nghệ có xu hướng loại trừ một số thể loại của folklore, tuy nhiên theo thời gian máy tính xách tay và mạng internet đã chứng minh đây là một trong mảnh đất màu mỡ cho sự lan tỏa và trở nên tân tiến của văn hóa dân gian, nhất là một đái loại/biến thể của thần thoại cổ xưa được hotline là "truyền thuyết đô thị".

Huyền thoại trong video Game (trò nghịch điện tử)

Văn hóa dân gian, từ vẻ ngoài truyền miệng qua văn phiên bản đến internet, đã phục vụ những nhu yếu tâm lý phổ biến của loài fan trong trường kỳ lịch sử hào hùng và cụ thể tiếp tục chiếm phần ưu nuốm trong làng hội đương đại với tương đối nhiều biến thể đặc trưng vẫn lưu truyền trong số đông công chúng, điển hình trong số đó là thể các loại thần thoại.

Trong một phân tích có đặc điểm tổng quan tiền về thần thoại, nhà nghiên cứu và phân tích Claire R.Rarrer mang đến rằng thần thoại là truyện nói về những mở đầu (thiêng liêng) mang ý nghĩa văn hóa cùng tôn giáo. Thần thoại cổ xưa nảy sinh từ “vô thức tập thể”, khiến cho các “nguyên mẫu” bình thường cho trái đất (Carl Gustav Jung), là nghệ thuật không ý thức, gắn liền với giai đoạn “thơ ấu” của nhỏ người một trong những điều khiếu nại xã hội dài lâu không quay trở về (C.Mac), được những thành viên của nền văn hóa chứa đựng nó tin là thiệt và tính năng chủ yếu hèn là lý giải và nói về căn nguyên (Bascom)... Đồng thời, toàn cục hệ huyền thoại là việc cấu thành những tứ tưởng truyền thống nhất của xã hội người, là việc pha trộn, đan kết của tôn giáo, triết học, công nghệ và nghệ thuật14.

Nằm ở khu vực trung tâm của không ít câu chuyện thần thoại nhiều năm nhất trên thế giới là nhân vật anh hùng với mọi chiến công kỳ vĩ. Joseph Campbell (1904 -1987) nhà nghiên cứu thần thoại trông rất nổi bật của chũm kỷ XX qua những công trình xây dựng nghiên cứu của bản thân mình đã đến thấy, phần đa phần thiết yếu trong quy trình vòng đời của nhân vật anh hùng luôn diễn ra theo bố nghi thức chính: sinh ra, khởi hành, và cái chết. Với những Type cổ mẫu hành trình dài và nhiệm vụ đặc biệt quan trọng như: Các nhiệm vụ đi tìm kiếm danh tính; Cuộc hành trình dài sử thi nhằm tìm miền đất hứa; trách nhiệm báo thù; Cuộc hành trình của binh sỹ để cứu người dân; hành trình tìm tìm tình yêu; Cuộc hành trình dài tìm kiếm tri thức; những nhiệm vụ để ra khỏi vùng đất nguy hại hay nhiệm vụ đi tìm vật thánh… từ bỏ đó, tác giả trình bày sự gửi hóa trẻ trung và tràn trề sức khỏe của cổ mẫu nhân vật thường xuyên xuất hiện trong những nền văn học tập từ cổ xưa cho tới huyền thoại đương đại.

Mặc mặc dù thể loại truyền thuyết nguyên ngủy đã hết do sự mất tích của hình hài xã hội nguyên thủy, tuy nhiên tư duy huyền thoại, các tác dụng và thành tố của chính nó vẫn liên tiếp tồn trên và đổi khác qua những thập kỷ. Theo đó, bốn duy huyền thoại vẫn liên tục truyền bá lòng tin của tổ tiên từ thưở nguyên sơ song không còn tập trung vào mục tiêu lý giải cơ chế vẫn hành của vũ trụ cũng như sự tồn sinh của con tín đồ theo chân thành và ý nghĩa ban đầu. Chúng thay đổi và mãi sau trong những hiệ tượng có ngụy trang quan trọng trong nền văn hóa truyền thống đại chúng hiện đại, tiểu biểu nhất là những trò chơi điện tử trực thuộc về thời đại digital folklore.

Nhân vật nhân vật được xem là một cổ mẫu phệ của thế giới và cấu tạo căn phiên bản nhất cho toàn bộ những truyện kể về người anh hùng thuộc về những nền văn học tập trung đại, hiện đại, rạm chí là hậu hiện đại đã sống thọ từ trong thần thoại, thần thoại dân gian. Cổ chủng loại này kế tiếp đã được tái thiết tiếp tục qua thời hạn với cỗ khung gốc không hề bị xóa sổ nhưng nhiều tình tiết đã chuyển đổi tùy trực thuộc vào thời đại với nền văn hóa nhưng. Theo Joseph Campbell, trong công trình The hero with a Thousand Faces15 (Người nhân vật muôn mặt) đã phân chia nhân vật hero theo hành trình phiêu lưu cùng chiến công của của nhân vật. Bao gồm:

(1). Các nhiệm vụ mang đến danh tính

(2). Các cuộc hành trình sử thi để tìm vùng đất hứa

(3). Các nhiệm vụ báo thù

(4). Cuộc hành trình của chiến binh để cứu vớt dân mình

(5). Hành trình dài tìm tìm tình yêu

(6). Cuộc hành trình đi tìm kiếm tri thức

(7). Các nhiệm vụ bi thảm

(8). Mẩu chuyện của kẻ ngốc

(9). Các nhiệm vụ để thoát khỏi vùng đất nguy hiểm

(10). Những thách thức cho sự tuyệt vời nhất của nhỏ người.

Soi chiếu thần thoại cổ xưa cổ đại và thần thoại cổ xưa trong quả đât đương đại theo cách phân phân tách này hoàn toàn có thể thấy, trong khi cùng share nhiều câu chữ quan trọng, thần thoại cổ xưa cổ đại thường tô đậm nhân tố xuất thân và sự thành lập và hoạt động kỳ kỳ lạ của fan anh hùng, vào khi truyền thuyết đương đại trong đoạn clip game hầu hết xóa bỏ điều này.

N.Frye đang tổng kết hiện tượng xuất thân kỳ cục của người anh hùng trong thần thoại truyền thống như sau: “Giai đoạn thứ nhất của huyền thoại là về sự ra đời của người anh hùng, sắc thái này được nghiên cứu trong những công trình sâu sát về văn hóa dân gian. Những câu chuyện huyền thoại thường gắn sát với bè cánh lụt - hình tượng thường xuyên cho sự ban đầu và ngừng của một chu kỳ. Vào đó, người anh hùng trong dáng vẻ trẻ sơ sinh thường xuyên được đặt trong một dòng thuyền nổi trôi bên trên biển, như trong mẩu truyện của Perseus; từ kia anh ta dò ra vào bờ, tương tự yếu tố hoàn cảnh của Beowulf , hay là được giúp đỡ từ trong lau sậy và hồ hết cây hương bồ trên bờ sông, như trong câu chuyện của Moses. Khung cảnh về nước, thuyền, cùng lau sậy như thế đã từng mở ra trong phần đầu cuộc hành trình dài của Dante lên núi Luyện ngục, nơi có tương đối nhiều ý kiến nhận định rằng linh hồn trong giai đoạn đó là một đứa trẻ em sơ sinh. Trên mảnh đất nền khô cằn ấy, gần như đứa con trẻ ấy rất có thể được giúp đỡ bởi các con vật. Nhiều nhân vật đã được nuôi dưỡng bởi những con vật như vậy trong khu rừng sâu trường đoản cú đó cho đến tuổi trưởng thành. Lúc Faust của Goethe bắt đầu tìm Helena, anh tìm kiếm vào đám lau sậy của Peneus, và tiếp đến nhìn thấy bé nhân mã gửi cô đến nơi bình an trên sống lưng khi cô là 1 trong đứa trẻ”16. Với tựu trung lại, gần như chuyến phiêu lưu, chiến công của người nhân vật thần thoại cổ xưa về cơ bạn dạng nhằm biểu hiện những mong muốn căn bạn dạng nhất của con người đó là mơ ước vượt lên trên cái chết về khía cạnh thể xác và hướng đến sự kết hợp với các chu kỳ thoải mái và tự nhiên sinh, chu kỳ luân hồi của vòng tuần hoàn sinh ra, bị tiêu diệt đi, cùng rồi lại tái sinh.

Điều này có không ít điểm khác hoàn toàn so với nhân vật anh hùng trong đoạn phim game. Anh hùng trong nhân loại kỹ thuật số là nhân vật tiếp tục được đúc kết từ trái đất của những vị thần trên đỉnh Olympus, hoặc trường đoản cú kho tàng thần thoại cổ xưa của non sông nơi trò nghịch được chế tạo ra ra. Bao gồm thể clip game được xây đắp với một nền tảng mẩu chuyện được nghe biết rõ ràng, hoặc trong một số trong những trường hợp các câu chuyện truyền thuyết phía sau nhân trang bị này khá mờ nhạt với cội gác và lai lịch số đông được xóa bỏ. Chẳng hạn một trong các những video game khét tiếng trên toàn quả đât có tựa đề Myth: The Fallen Lords17. Trò nghịch kể về về trận chiến giữa những lực lượng của "Ánh sáng" cùng của "Bóng tối" để điều hành và kiểm soát một vùng đất truyền thuyết thần thoại vô danh. Bóng buổi tối được dẫn dắt do Balor và một tổ các đại úy hải quân trong những lúc Ánh sáng được dẫn dắt vày "The Nine", là phần nhiều phù thủy khỏe mạnh và tín đồ đứng đầu trong những đó là Alric. Trò chơi bắt đầu khi những lực lượng của “Ánh sáng” đã trên bờ vực thất bại, ngay sát như toàn bộ vùng khu đất nằm sau sự thống trị của nhẵn tối. Tình tiết sau đó nói về các hành vi của "The Legion", một đơn vị chức năng ưu tú vào quân đội của “Ánh sáng” khi họ cố gắng quay trái lại và vượt mặt Balor.

Trong một đoạn clip game điển hình như thế, có thể thấy toàn bộ hình ảnh, chuyển động của nhân vật các gắn bó chặt chẽ với nhân kiệt và đặc trưng của không gian văn hóa thời trung cổ/trung đại. Nhân vật cũng được người chơi chọn lựa từ đầu. Chúng ta được mặc định là gồm sẵn với sức mạnh, trí thông minh, vận tốc và nhiều thuộc tính khác. Những Game cũng cung cấp cho những người chơi không hề ít lựa chọn về nhân đồ dùng (bao gồm anh hùng với những tính năng và năng lực đặc biệt, hoặc là 1 con vật đặc trưng nào đó trong thần thoại), nghề nghiệp (thợ săn, phù thủy (chẳng hạn như thợ săn, phù thủy, chiến binh,...). Điều nhất là khi bọn họ được hotline ra để cứu trái đất thông sang một loạt những thử thách hoặc nhiệm vụ thì sản phẩm loạt các vấn đề đặc biệt quan trọng liên quan mang lại cổ mẫu nhân vật trong thần thoại cổ điển đều theo thứ tự xuất hiện. Sức khỏe của nhân vật nhân vật này tạo thêm trong xuyên suốt trò nghịch khi họ tân tiến liên tục thông qua hàng loạt những nhiệm vụ với thử thách.

Xem thêm: Những Quy Định Về Hợp Đồng Liên Kết Là Gì, Hợp Đồng Liên Kết Sản Xuất Và Tiêu Thụ Nông Sản

Ở Việt Nam, vào mười năm quay trở về đây, 1 loạt các đoạn clip game điển hình được tạo ra từ huyền thoại về các người anh hùng chống giặc ngoại xâm hoặc hero sáng tạo văn hóa đã mở ra như Thuận Thiên Kiếm, loạn Đấu Võ Lâm, Vua Thủ Thành hay sớm nhất là Huyết Chiến Thiên Hạ. Thánh Gióng, Thạch Sanh, Âu Cơ, Lạc Long Quân, tuyệt chiến thần Thủy Tinh... Hồ hết là rất nhiều nhân vật lịch sử một thời lần lượt có thiết kế và lộ diện trong các đoạn phim game kể trên.

Trong các trò nghịch thuộc được thiết kế với trên căn nguyên kỹ thuật số này, thuận tiện nhận thấy mặt hàng loạt những cổ mẫu mã trong thần thoại và những trận chiến của người anh hùng đã được mặc thêm một dung mạo mới. Bên cạnh đó, các đoạn phim game hay tô đậm những cổ mẫu về trách nhiệm của người anh hùng trong việc cứu chuộc nhân loại chống lại sự xâm chiếm hoặc. Nhân vật hero thần thoại được xây đắp trong đoạn phim game vì thế thường triệu tập vào Các chiến công, những cuộc thi, những nhiệm vụ, Các trường hợp thử thách. Họ độc nhất vô nhị thiết phải trải qua toàn bộ các vụ việc vừa nêu để đánh bại quân thù (thường là quái vật, các anh hùng siêu nhân xấu xa trong không ít hình dạng và kích cỡ và phần đa thế lực nỗ lực ngăn họ chấm dứt các sứ mệnh cao cả).

Dù được thiết kế trên căn nguyên kỹ thuật số với tồn tại khỏe khoắn trong không gian ảo, tuy vậy sự hiện diện của thể loại truyền thuyết thần thoại trong game phản ánh không hề ít vấn đề quan trọng trong đời sống của nhỏ người. Không gian thực với ảo từ rất lâu đã được định nghĩa là hai thực thể, hai không khí riêng biệt, nhưng các nghiên cứu vừa mới đây của các nhà khoa học Mitra và Schwartz cho biết rằng chúng đan xen trong sự liên hệ phức tạp. Tất cả ranh giới khăng khăng giữa không gian vật lý và không gian ảo mà lại chúng tác động và đồng phụ thuộc vào lẫn nhau. Video clip game là một trong những ví dụ điển hình về việc kết nối này qua giải pháp một tín đồ chơi trong trái đất vật chất chỉ đạo người anh hùng trong không khí ảo của trò chơi. Bạn ta hoàn toàn có thể "ngập chìm" vào một quả đât không rõ qua bé mắt của nhân vật dụng chính bằng phương pháp điều khiển hành vi của họ.

Từ chuyển động kết nối và thúc đẩy chìm này, những vấn đề liên quan lại đến tâm lý của con người từ cổ xưa cho tới hậu văn minh đã được biểu lộ. Những nhà phân tích về mối quan hệ giữa game và tư tưởng con người nhận định rằng game giúp giải hòa xung năng/ẩn ức qua câu hỏi trải nghiệm các cảm xúc trong trò chơi: “Một trong những nguồn kích thích tức giận nhất với nhỏ người là sự mất điều hành và kiểm soát đời sinh sống do buộc phải tuân theo quy chuẩn chỉnh xã hội và sự áp đặt từ người khác. Chúng ta buộc phải chịu gần như điều không phải như ý trong cuộc sống đời thường và phải giảm bớt những hành vi hay thái độ bị xã hội cấm đoán. Lúc các nhu cầu không được thỏa mãn cùng với sức xay từ học tập tập, các bước có thể đưa về những áp lực đè nén cho nhỏ người, sự ức chế này sẽ tiến hành giải phóng dễ ợt trong những trò chơi”18.

Như vậy, hầu như xung năng nguy hiểm vốn ko được làng hội gật đầu đồng ý trong yếu tố hoàn cảnh thực tế lại được thể hiện thoải mái trong game với không gian và thời hạn được đẩy về màn sương huyền thoại. Trong nhân loại này, người chơi theo phương thức nào đó vẫn tiếp tục nối dài khát vọng quá qua hầu như giới hạn thường thì của đời sống, đào bới sức to gan lớn mật phi thường, đời sống hết sức nhiên, chiến thắng sự băng hoại của cuộc sống qua nhân đồ gia dụng anh hùng. Y hệt như khát vọng “giải thoát” được cài đặt vào những câu chuyện rượt đuổi không tưởng trong truyện đề cập dân gian, video game dựa trên nền tảng những câu chuyện truyền thuyết thần thoại cũng hỗ trợ con bạn trong đời sống hiện đại cô đối kháng và bận rộn hoặc vào các văn phòng tẻ nhạt được trong thời điểm tạm thời sống một nhân loại ảo đầy kịch tính, cùng qua đó có thể tạo ra sự “tạm thoát” khỏi quả đât hiện thực.

Do đó có thể thấy, khoác dù thay đổi về phương pháp tương tác và quy trình những thể một số loại folklore được truyền đi trong nhân loại đương đại, tuy vậy những mẩu truyện được truyền vượt và xây dừng trong đoạn phim game này, về cơ bạn dạng vẫn làm phản ánh hồ hết vấn đề tâm lý chung của loài người tính từ lúc thời nguyên thủy. Bởi vì thế, Joseph Campbell đã đi được đến đánh giá về lịch sử một thời rằng huyền thoại làm cho sự đúng theo nhất tâm linh của toàn nhân loại, kiến khiến cho đời sống, là nguồn gốc tạo ra sự kế thừa và gia hạn sự bình ổn cho một nền văn hóa. Chúng khiến cho một tập hợp những quan điểm về phần nhiều khía cạnh đời sống bao gồm tình yêu, tuổi trẻ, dòng chết, sự giàu có, nghị lực, sự hại hãi, xấu xa… và toàn bộ vẫn liên tục tồn tại mạnh bạo trong cuộc sống đương đại trải qua các biểu tượng và nguyên mẫu.

4. đào bới cái chú ý toàn cảnh

“Bất kỳ dòng phổ biến nào thì cũng đều cần được được tìm giữa những mẫu số tầm thường của di tích sinh học của bé người, của các thiết chế môi trường xung quanh tự nhiên của nó, và của các lối sống mang ý nghĩa văn hóa làng hội của nó”19. Đây là luận điểm mà nhà nghiên cứu và phân tích folklore William R. Bascom nhấn mạnh trong bài viết quan trọng Four Functions of Folklore (Bốn công dụng của Folklore) Theo đó, ông cho rằng folklore thể hiện những cố gắng nỗ lực của con tín đồ để trốn thoát, vào trí tưởng tượng, khỏi môi trường xung quanh địa lý cùng khỏi những tiêu giảm sinh học của chính bản thân mình với tư cách là 1 trong những thành viên của kiểu như loài (genus) và giống người hiện thời (Homo sapiens). Điều này đúng cho con tín đồ tồn tại ở bất kỳ hình thái và điều kiện văn hóa truyền thống nào trong nền văn minh của loài người. Xét trên đều phẩm chất quan trọng của các thể các loại folklore truyền thống bao gồm - sự biến đổi đổi, thiên tài trình diễn cùng tính tập thể, folklore hoạt động trên căn nguyên kỹ thiệt số và không khí internet đã cho thấy mối dục tình giữa tác giả, văn bạn dạng và khán giả ngày càng trở cần linh hoạt với năng động hơn. Hiện tượng này cung cấp cho bọn họ những ví dụ điển hình về phương thức tương tác giữa fan kể chuyện, câu chuyện, khán giả, phương pháp họ tác động lẫn nhau, cũng tương tự luồng tư tưởng cộng đồng tác động như cố kỉnh nào đến hành vi kể cùng sự hình thành xã hội khán đưa (cư dân mạng) xung quanh những câu chuyện theo thời gian. Còn mặt khác folklore trong thời đại chuyên môn số là 1 trong nguồn chất liệu và tài nguyên tuyệt vời cho các học giả xem xét phương phương pháp mà một nền văn hóa nhất định và công nghệ truyền thông bắt đầu đã hệ trọng và định hình lẫn nhau như thế nào. Không tính ra, sự tồn tại trẻ trung và tràn đầy năng lượng của folklore trong không khí ảo và trên căn cơ kỹ thuật số đã cho họ thấy rằng phần lớn giá trị, nhà đề truyền thống lịch sử cốt lõi của folklore vẫn luôn tồn tại nghỉ ngơi đó, nhưng đông đảo hình thức, biến đổi thể, đông đảo sự lai ghép văn phiên bản và cách tiến hành truyền thừa mới đã lộ diện và bọn họ phải thường xuyên gạt vứt định kiến để quan tiếp giáp những đổi thay của folklore trong một trái đất đương đại sôi động và đầy đổi mới động.

N.T.K.N

Chú thích:

1. T. Green: Folklore: An Encyclopedia of Beliefs, Customs, Tales, Music, and Art, Santa Barbara, California Denver, Colorado Oxford, England, 1997, 331.

2. Lịch sử các phương thức tiếp xúc của con người (lược thuật) https://khoahoc.tv/lich-su-cac-phuong-thuc-giao-tiep-cua-con-nguoi-51566.

3. Xem: Nguyễn Thị Kim Ngân: Folklore với Văn học tập viết: nghiên cứu từ góc độ dịch rời không gian trong truyện cổ tích và truyện truyền kỳ. NXB Đại học tổ quốc Hà Nội, 2017, 22.

4. T. Blank (ed.), Folk Culture in the Digital Age. The Emergent Dynamic of Human Interaction, University Press of Colorado, Boulder 2012, phường 2.

5. A. Dundes, (1980). “Who Are the Folk?” Interpreting Folklore. Bloomington: Indiana Press. Http://lizmontague.files.wordpress.com/2011/10/fl-whoarethefolk.pdf.

6. Chu Xuân Diên (2008) Nghiên cứu văn hóa truyền thống dân gian – Phương pháp, lịch sử, thể loại. Nxb Giáo dục, 2008, 52.

7. V. Wasilewska (2016) Folklore in the Digital Age: Collected Essays, Łódź University Press và Jagiellonian University Press, 2016, 27.

9. Https://kienthuc.net.vn/song-4-mau/nguoi-co-kha-nang-sieu-nhien-gay-chan-dong-o-lam-dong-250891.html.

10. Https://kienthuc.net.vn/song-4-mau/nguoi-ho-mua-hoan-vu-co-nang-luong-la-sau-tran-om-217598.html.

11. Http://www.yan.vn/nhung-hien-tuong-thien-nhien-ky-la-trong-nam-2017-va-dau-2018-152615.html.

12. Http://baophapluat.vn/bi-an-cuoc-song/ba-cu-chet-di-song-lai-ke-chuyen-luc-hon-da-lia-khoi-xac-276596.html.

13. Https://vtc.vn/ngoi-nha-co-6-nguoi-chet-thuong-tam-o-thai-binh-bi-an-ngoi-mieu-tho-3-me-con-chet-duoi-d420761.html.

14. Ngô Đức Thịnh-F. Proschan: Folklore – một vài thuật ngữ đương đại (chủ biên). Nxb khoa học xã hội. 2005, 214.

15. J. Campbell: The hero with a thousand faces. Princeton University Press, New Jersey, 1973.

16. Northrop Frye: Anatomy of Criticism, Princeton University Press, 1957, 215.

17. Https://www.imdb.com/title/tt0413024/.

18.https://www.facebook.com/RegionalConferenceofPsychology/posts/2025230457710398.

Xem thêm: Nghĩa Của Từ ' Work Through Là Gì ? Work Through Something

19. Ngô Đức Thịnh- F. Proschan: Folklore thay giới, một số công trình phân tích cơ bản, Nxb khoa học xã hội, 2005, 214.